резюме 2007_3

Становление открытого гражданского общества в Казахстане ставит перед
вузами задачи по совершенствованию воспитательной системы, направленные
на углубление патриотического, духовно-нравственного воспитания,
формирование толерантного сознания и профилактику экстремизма.

УДК 622.012.2. Д.С. АЛИЕВА. Стратегия
диверсификации деятельности транснациональных минерально-сырьевых
корпораций (на примере АК «Алроса»).

На примере АК «Алроса» рассмотрены виды диверсификации деятельности
транснациональных корпораций, их следственные связи и зависимости.

УДК 622.272/275. А.Ж. ШАЛАБАЕВ. Исследование
деформаций слабой породы в кровле и почве барьерного целика на модели
из эквивалентного материала.

Методом моделирования из эквивалентных материалов исследованы
деформации слабой породы в кровле и почве барьерного целика.

УДК 622.274:553.3/9. Б.Т. БЕРКАЛИЕВ, Б.Ж. ХАМИМОЛДА, Ж.Т. ТНИМОВ. Экономическая эффективность дополнительной
выемки запасов руды при повторной разработке месторождений.

О снижении потерь руды, позволяющем получить прибыль от дополнительной
выемки балансовых запасов.

УДК 622.235.5. О. CАБДЕНБЕКУЛЫ, К.А. КАЛ-МУРЗАЕВ. Формирование линий скольжения при
скважинной отбойке.

Формирование линий скольжения при скважинной отбойке с учетом основных
физико-механических свойств и напряженно-деформированного состояния
горных пород.

УДК 622.453. П.В. ЕМЕЛИН. Совместное
решение задачи воздухораспределения в шахтной вентиляционной сети и
выработанных пространствах шахт.

Разработан программный продукт «Воздухораспределение в шахтной
вентиляционной сети», позволяющий применять его для решения широкого
круга задач естественного распределения в шахтах и рудниках.

УДК.622.284.74. Н.А. ДРИЖД, Г.Д. ЗАДАВИН, А.В. БУЛКИН. Повышение безопасности труда при
использовании комбинированной крепи в горных выработках.

Приведены экспериментальные данные обра-ботки многолетних наблюдений за
смещением пород кровли в выработках, не подверженных влиянию очистных
работ.

УДК 622.807(574). А.В. КИМ. Исследование
эффективности пылеулавливания в вихревой камере.

Приведены результаты исследования процесса улавливания пыли при работе
проходческих комбайнов. Установлено, что эффективность улавливания этих
частиц по фракциям одинаковая. Получены формулы, позволяющие
рассчитывать эффективность улавлива-ния пыли в зависимости от
параметров и производительности вихревой камеры.

УДК 658.382.2. А.К. АКИМБЕКОВ, В.С. ХАРЬКОВСКИЙ, Т.В. ДЕМИНА, В.Ф.
ДЕМИН. Разработка концепции
формирования системного подхода интенсивной идеологии развития сферы
безопасности.

Представленный методический подход по-зволил сформировать структуру
концепции безопасного обеспечения очистных работ

УДК 614.84. С.А. ШАРИПОВА, М.К. ДЮСЕБАЕВ, Г. АУБАКИРОВ. Изучение механизма контактного разрушения
пен при туше-нии пламени водорастворимых жидкостей.

В результате исследования изучены закономерности тушения пожаров
органических горючих жидкостей и нефтепродуктов пенами.

УДК 622.02:539.2/8. М.С. ТУТАНОВ. Расчет
ползучести массива горных пород вокруг целиков и камер систем с
открытым пространством.

Исследовано напряженно-деформированное состояние горного массива вокруг
целиков и камер с учетом ползучести.

УДК 622.411.332(574.31). Ж.Г. ЛЕВИЦКИЙ, А.А. ШЕВЦОВ. Влияние активного регулятора на изменение
давления и распределение воздуха в вентиляционной сети.

О зависимости влияния активного регулятора на характер изменения
расходов воздуха от величины изменения давления и места расположения в
вентиляционной сети.

УДК 656.13.002. Б.К. МАКАШЕВ. Исследования
подсистемы «Безопасность — среда» для надежной эксплуатации самоходного
оборудования.

Приводятся результаты исследований влияния на состояние рудничной среды
интенсивности и продолжительности работы самоходного оборудования с
дизельным приводом и профессионального мастерства его водителя.

УДК 622.1:622.271. С.Г. ОЖИГИН, С.Б. ОЖИГИНА, О.В. СТАРОСТИНА. Обоснование параметров устойчивых бортов
карьеров, укрепляемых смолами.

Представлена методика определения зоны укрепления бортов карьера
смолами. На примере карьера «Нурказган» выполнено обоснование
параметров устойчивых бортов карьера, укрепляемых смолами типа
Bevedan/Bevedol. Технологические и химико-физические аспекты
смолоинъекционного укрепления карьерных откосов в данной работе не
рассматриваются.

УДК 621.771. А.Б. НАЙЗАБЕКОВ, С.Н. ЛЕЖНЕВ. Исследование и оптимизация процесса
прессования заготовок в равноканальной угловой матрице с роликами.

Данная работа посвящена исследованию и оптимизации процесса
деформирования заготовок в равноканальной угловой матрице с роликами.
Полученные в ходе постановки планируемого эксперимента уравнения
регрессии могут быть использованы при определении оптимальных режимов
деформирования заготовок в равноканальной угловой матрице с целью
получения металла с заданными механическими свойствами.

УДК 621.74. А.З. ИСАГУЛОВ, С.С. АХМЕТОВА, К.М. АХМЕТОВ, Д.А. ИСАГУЛОВА.
Математическое
описание падающего потока влажного железорудного концентрата.

При анализе экспериментальных данных нами установлено, что наиболее
сильнодействующими факторами на процесс дезагрегации являются влажность
материала и высота его падения на струны.

УДК 517.9+539.19+541.6. С.Ш. КАЖИКЕНОВА, А.З. ИСАГУЛОВ. Математическая модель стационарной краевой
задачи несжимаемого расплава.

Доказывается существование хотя бы одного сильнообобщенного решения
одного вида аппроксимации с малым параметром для известной стационарной
модели неоднородной несжимаемой жидкости в трехмерной области. Показана
сходимость сильнообобщенного решения вспомогательной задачи к
соответствующему решению исходной задачи.

УДК 669.168. А.М. АКУОВ, М.Ж. ТОЛЫМБЕКОВ, Ж.Ж. ИЗБЕМБЕТОВ, Б.А. СВЯТОВ,
Е.К. САМУРАТОВ. Современная технология
выплавки ферросплавов с утилизацией отвального шлака.

Обзор существующих методов переработки шлаков в черной металлургии.
Внимание уделено способам переработки шлаков ферросплавного
производства, в частности, переработке шлаков рафинированного
феррохрома. Отмечены недостатки данных способов и предложены более
эффективные технологические процессы выплавки рафинированного
феррохрома с получением шлакового расплава, пригодного для производства
огнеупоров.

УДК 004.94:621.8. М.Р. НУРГУЖИН, Г.Т. ДАНЕНОВА, А.М. ТЕРЛЕЦКАЯ. Разработка методологических основ расчета
прочности параллельных манипуляторов с замкнутыми цепями.

Проведен автоматизированный анализ параллельного манипулятора с
функционально независимыми приводами на основе программного комплекса
ADAMS.

УДК 621-752(031). Ж.Б. БАКИРОВ, А.А. ОРАЗБЕКОВА. Оптимизация параметров инерционного
гасителя колебаний.

Рассмотрены вопросы выбора параметров инерционных динамических
гасителей колебаний пружинного и вязкого типа из условия уменьшения
амплитуды колебаний объекта. На основе анализа амплитудно-частотных
характеристик объекта получены оптимальные значения параметров гасителя
при моногармонических колебаниях и для колебаний во всем частотном
диапазоне.

УДК 662.742. Г.М. НИКИТИН, В.В. КАУЛИН. Комплексное использование шубаркольского
угля при восстановительном спекании шламовых шихт глиноземного
производства.

Рассмотрено перспективное направление комплексного использования
топливно-энер-гетических ресурсов Республики Казахстан.

УДК 669.054.11. А.С. КИМ, Р.И. САИТОВ, У. КОНУРОВ, А.А. АКБЕРДИН. Промышленные испытания технологии
дефосфорации хромистых сплавов борсодержащими рафинировочными смесями.

Изложены результаты промышленных испытаний по ковшовой дефосфорации
хромистых сплавов на Аксуском и Актюбинском заводе ферросплавов.
Использованы разработанные в Химико-металлургическом институте
борсодержащие рафинировочные смеси. Показана возможность удаления из
сплавов 20-25 % фосфора. Рекомендована установка для вдувания смесей.

УДК 621.187.7. А.К. КИНЖИБЕКОВА, А.С. НИКИФОРОВ. Анализ термонапряженного состояния
обмуровки теплоэнергетического оборудования.

Рассматриваются вопросы определения температурных напряжений в
существующей обмуровке энергетического котла БКЗ-75-39.

УДК 669.849.054.79. Е.А. ОСПАНОВ. Физико-механические
свойства обожженных гранул, полученных из свинцовой пыли.

С применением метода вероятностно-детерминированного планирования
эксперимента исследованы физико-механические характеристики обожженных
гранул, полученных из свинцовой пыли. Найдены частные зависимости и
мно-гофакторные математические модели, отражающие динамику изменения
свойств гранул в ходе их обжига. Результаты экспериментов сопоставлены
с данными расчетов.

УДК 004:620.178.3:621.79. C.С. ГОРЛОВ. Применение
вероятностного подхода при прогнозировании усталостной дол-говечности
сварных стыковых соединений по методу конечных элементов.

Рассматривается вероятностный подход в прогнозировании усталостной
долговечности металлоконструкций. Получены среднестатистические
величины для теоретического коэффициента концентрации и рассчитана
усталостная долговечность для стыкового соединения.

УДК 621.869. С.В. ЛИ, Г.М. АХМЕТОВ, М.Н. ЕСЕНГАЛИЕВ. Динамика многороторных рабочих органов
строительно-дорожных машин.

Рассматриваются вопросы динамики многороторных рабочих органов, в
частности, схемы рабочих органов с различными числами роторов, даются
практические рекомендации.

УДК 624.042.7. Ж.С. НУГУЖИНОВ. Теория
расчета железобетонных изгибаемых конструкций с использованием
различных моделей.

Проведен обзор предлагаемой теории расчета железобетонных изгибаемых
конструкций с использованием различных моделей (блочной,
модифицированной, комбинированной и уточненной).

УДК 666.972.16. Д.О. БАЙДЖАНОВ, М.О. ИМАНОВ, А.М. АРТИЩЕВ. Вязкопластические свойства цементных паст,
растворов и бетонов с гидрофобизирующими модификаторами.

Рассматриваются гидрофобизирующие моди-фикаторы, способствующие
улучшению вяз-копластических свойств цементных материалов.

УДК 622.647.14:001.891.57. А.М. АЙДАРХАНОВ, А.Ю. КЛИМОВ. Моделирование работы механизированного
комплекса при групповой передвижке секций призабойного конвейера.

О разработке модели гидропривода групповой передвижки секций
призабойного конвейера в среде программы «ADAMS 2003», а также о
гидравлической схеме управления гидродомкратами передвижки в режиме
насосного и насосно-аккумуляторного приводов. Применение
насосно-аккумуляторного привода передвижки вместо насосного ускоряет
процесс передвижки конвейера в установившемся режиме на 75,5 %. О
влиянии гидродомкратов отдельных секций друг на друга в процессе их
совместной работы.

УДК 666.9:666.942. А. ШАЙКЕЖАН. Расчет
теплоемкости диопсида.

Рассчитана высокотемпературная теплоемкость диопсида, содержащегося в
фосфорных шлаках, как одного из основных минералов скарна.

УДК 622.230. Б.Н. ГЛОТОВ. Экспериментальное
определение показателей назначения гидравлических ручных молотков.

Приведены результаты экспериментальных исследований гидравлических
ручных молотков РГМ-5 и РГМ-6, полученные в лабораторных условиях
кафедры СДМ КарГТУ.

УДК 621.43. Е.Т. ИРГЕБАЕВ, Т.С. БАЙПАКБАЕВ, А.М. ДОСТИЯРОВ. Экспериментальные результаты исследования
дымности отработавших газов дизеля.

Экспериментальные результаты эффективности мероприятий по снижению
дымности отработавших газов дизелей.

УДК 65.018. В.Ф. ШВОЕВ, Г.С. ЖЕТЕСОВА. Методы
постоянного улучшения системы менеджмента качества.

Рассмотрены методы улучшения систем менеджмента качества.

УДК 622.445:681.518.5. Л.А. АВДЕЕВ, С.А. БРАТЦЕВ. Автоматизированный контроль и диагностика
вентиляторов главного проветривания.

Приводится описание системы диагностики вентиляторов главного
проветривания и этапы разработки системы диагностирования ВГП.

УДК 621.311.13. А.И. СИДОРОВ, Б.Б. УТЕГУЛОВ, А.Б. УТЕГУЛОВ, А.Б.
УАХИТОВА. Методика исследования
параметров изоляции при повреждении одной из фаз сети напряжением до
1000 В на горных предприятиях.

Разработана методика исследования параметров изоляции в трехфазной сети
с изолированной нейтралью, при повреждении одной из фаз сети,
основанная на измерении величин модулей напряжения фазы относительно
земли, линейного напряжения и измерении угла сдвига фаз между векторами
линейного напряжения и напряжения фазы относительно земли, с учетом
протяженности воздушно-кабельных линий и коэффициентов линий.

УДК 62-83:621.313.2. И.В. БРЕЙДО, В.С. САДВАКАСОВ, Е.Д. ТЕНКЕЛИДИ. Разработка математической и имитационной
моделей электропривода по системе «неуправляемый выпрямитель —
широтно-импульсный модулятор повышенной частоты».

Приведены разработанные математические и имитационные модели элементов
электропривода постоянного тока по системе «неуправляемый выпрямитель —
широтно-импульсный модулятор повышенной частоты», предназначенный для
замены электропривода по системе «управляемый выпрямитель — двигатель».

УДК 681.178:621.039:662.995. Н.И. КАРАСЕВ, А.А. КАЛИНИН. Исследование режимов работы
гидродинамических нагревателей с трубным реактором.

Приводятся результаты автоматизированных исследований гидродинамических
нагревателей с трубным реактором.

Қазақстанда ашық азаматтық қоғамның қалыптасуы ЖОО алдында патриоттық,
рухани-өнегелі тәрбиені тереңдетуге, толеранттық сананы қалыптастыруға
және экстремизмнің алдын алуға бағытталған, тәрбие жүйесін жетілдіру
бойынша міндеттерді қояды.

ӘОЖ 622.012.2. Д.С. ӘЛИЕВА. Трансұлттық
минералдық-шикізат корпорациялары қызметін әртараптандыру стратегиясы
(«Алроса» АК мысалында).

«Алроса» АК мысалында трансұлттық корпо-рациялар қызметін
әртараптандыру түрлері, олардың салдарлық байланыстары мен
тәуелділіктері қарастырылған.

ӘОЖ 622.272/275. А.Ж. ШАЛАБАЕВ. Балама
материалдан жасалған модельдегі тосқауыл кентіректің төбесі мен
топырағындағы әлсіз тау жынысының деформацияларын зерттеу.

Балама материалдардан модельдеу әдісімен тосқауыл кентіректің төбесі
мен топырағын-дағы әлсіз тау жынысының деформациялары зерттелген.

ӘОЖ 622.274:553.3/9. Б.Т. БЕРҚАЛИЕВ, Б.Ж. ХАМИМОЛДА, Ж.Т. ТНИМОВ. Кен орындарын қайта қазу кезінде руда
қорларын қосымша алудың экономикалық тиімділігі.

Баланстық қорларды қосымша алудан кіріс алуға мүмкіндік беретін,
руданың шығында-рын азайту туралы.

ӘОЖ 622.235.5. Ө. СӘБДЕНБЕКҰЛЫ, Қ.Ә. ҚАЛМҰРЗАЕВ. Ұңғымалық уату кезінде сырғанау сызығын
қалыптастыру.

Тау жыныстарының негізгі физика-механика-лық қасиеттерін және
кернеулі-деформация-ланған күйін есепке алып, ұңғымалық уату кезінде
сырғанау сызықтарын қалыптастыру.

ӘОЖ 622.453. П.В. ЕМЕЛИН. Шахталық
желдету тармағында және шахталардың қазылынды кеңістіктерінде ауаны
тарату міндетінің бірлескен шешімі.

«Шахталық желдету тармағында ауаны тара-ту» программалық өнімі
әзірленген, ол оны шахталар мен кеніштерде табиғи тарату мін-деттерінің
тобы үшін қолдануға мүмкіндік бе-реді.

ӘОЖ 622.284.74. Н.А. ДРИЖД, Г.Д. ЗАДАВИН, А.В. БУЛКИН. Кен қазбаларында құралымды бекітпе
пайдалану кезінде еңбек қауіпсіздігінің артуы.

Тазарту жұмыстарының ықпалына ұшырама-ған қазбалардағы төбенің тау
жыныстарының ығысуын көп жылдық бақылаудың экспери-менттік деректері
келтірілген.

ӘОЖ 622.807(574). А.В. КИМ. Құйынды
камерада шаң тұтудың тиімділігін зерттеу.

Үңгілеу комбайндары жұмыс істегенде шаң тұту процесін зерттеу
нәтижелері келтірілген. Осы бөлшектерді фракциялары бойынша тұту
тиімділігі анықталған. Құйынды камераның параметрлері мен өнімділігіне
байланысты шаң тұтудың тиімділігін есептеуге мүмкіндік беретін
формулалар алынған.

ӘОЖ 658.382.2. Ә.Қ. ӘКІМБЕКОВ, В.С. ХАРЬ-КОВСКИЙ, Т.В. ДЕМИНА, В.Ф.
ДЕМИН. Қауіп-сіздік сферасын
дамытудың қарқынды идеологиясының жүйелі амалын құру тұжырымдамасын
әзірлеу.

Ұсынылған әдістемелік амал тазарту жұмыс-тарын қауіпсіз қамтамасыз ету
тұжырымдама-сының құрылымын құруға мүмкіндік берді.

ӘОЖ 614.84. С.А. ШӘРІПОВА, М.К. ДҮЙСЕБАЕВ, Г. ӘУБӘКІРОВ. Суда еритін сұйықтық-тардың жалынын
сөндіргенде көбіктердің түйіспелік бұзылу механизмін зерделеу.

Зерттеу нәтижесінде органикалық жанғыш сұйықтықтар мен мұнай өнімдері
өрттерін кө-біктермен сөндіру заңдылықтары зерделенген.

ӘОЖ 622.02:539.2/8. М.С. ТУТАНОВ. Ашық
кеңістікті жүйелердің кентіректері мен камералары маңайындағы тау
жыныстары массивінің сырғымалылығын есептеу.

Сырғымалылықты есепке алғанда кентіректер мен камералар маңайындағы тау
массивінің кернеулі-деформацияланған күйі зерттелген.

ӘОЖ 622.411.332(574.31). Ж.Г. ЛЕВИЦКИЙ, А.А. ШЕВЦОВ. Активті реттегіштің желдету тармағындағы
қысымның өзгеруіне және ауаның таралуына әсері.

Активті реттегіштің және ауа өткізетін қазбаның аэродинамикалық
параметрлерінің өзгеруіне байланысты желдету торабының тарма-ғындағы
депрессияның өзгерісіне талдау берілген.

ӘОЖ 656.13.002. Б.К. МАҚАШЕВ.
Өзіжүргіш жерасты жабдықтары тұтыныс қауіпсіз-дігінің «Қауіпсіздік —
орта» жүйешесін зерттеу

Дизель тұғырлы өздігінен жүретін жабдық-тардың жұмыс қарқындылығы мен
ұзақтығы-ның және жүргізушінің кәсіби тәжірибесінің кеніш ортасына
әсерін зерттеу нәтижелері келтірілген.

ӘОЖ 622.1:622.271. С.Г. ОЖИГИН, С.Б. ОЖИ-ГИНА, О.В. СТАРОСТИНА. Шайырлармен нығайтылатын карьерлердің
орнықты беткейлерінің параметрлерін негіздеу.

Карьер беткейлерін шайырлармен бекіту ай-мағын анықтау әдістемесі
ұсынылған. «Нұр-қазған» карьерінің мысалында Bevedan/Beve-dol типті
шайырлармен бекітілетін карьерлер-дің орнықты беткейлерінің
параметрлерін не-гіздеу орындалған. Берілген жұмыста карьер қиябеттерін
шайырмен инъекциялық бекітудің технологиялық және химия-физикалық
аспектілері қарастырылмайды.

ӘОЖ 621.771. А.Б. НАЙЗАБЕКОВ, С.Н. ЛЕЖНЕВ. Роликтері бар тең арналы бұрыштық матрицада
дайындамаларды престеу процесін зерттеу және оңтайландыру.

Берілген жұмыс роликтері бар тең арналы бұ-рыштық матрицада
дайындамаларды деформациялау процесін зерттеуге және оңтайландыруға
арналған. Жоспарланатын эксперименттің қойылуы барысында алынған
регрес-сия теңдеулері берілген механикалық қасиеттері бар металды алу
мақсатында тең арналы бұрыштық матрицада дайындамалардың
деформациялануының оңтайлы режимдерін анықтау кезінде пайдаланылуы
мүмкін.

ӘОЖ 621.74. А.З. ИСАҒҰЛОВ, С.С. АХМЕТОВА, Қ.М. АХМЕТОВ, Д.А. ИСАҒҰЛОВА.
Ылғал
темірруда концентратының құлама ағы-нының математикалық сипаттамасы.

Эксперименттік деректерді талдағанда, біз дезагрегация процесіне қатты
әсер ететін факторлар материалдың ылғалдылығы және оның ішектерге құлау
биіктігі болып табыла-тынын анықтадық.

ӘОЖ 517.9+539.19+541.6. С.Ш. ҚАЖИКЕНОВА, А.З. ИСАҒҰЛОВ. Қысылатын балқытпаның тұрақты шеттік
есебінің математикалық моделі.

Үш өлшемді облыстағы қысылмайтын біртексіз сұйықтықтың белгілі тұрақсыз
моделі үшін аз параметрлі аппроксимацияның тым болмаса бір түрінің
күшті жалпылама шешімінің бар екендігі дәлелденеді. Қосымша есептің
күшті жалпылама шешімінің бастапқы есептің сәйкес шешімімен жинақтылығы
көрсетілген.

ӘОЖ 669.168. А.М. АКУОВ, М.Ж. ТОЛЫМБЕКОВ, Ж.Ж. ИЗБЕМБЕТОВ, Б.А. СВЯТОВ,
Е.К. САМУРАТОВ. Үйінді қожды пайдаға
асыру арқылы ферроқорытпаларды қорытудың қазіргі технологиясы.

Берілген мақалада қара металлургиядағы қождарды қайта өңдеудің
қолданылып жүрген әдістеріне әдеби шолу жасау нәтижелері келтірілген.
Ферроқорытпа өндірісінің қожда-рын қайта өңдеу тәсілдеріне, атап
айтқанда, тазартылған феррохром қождарын қайта өң-деуге көп көңіл
бөлінген. Берілген тәсілдердің кемшіліктері атап өтілген және от
төзімділер өндірісі үшін жарамды, қож балқымасын алу арқылы тазартылған
феррохромды қорытудың аса тиімді технологиялық процестері ұсынылған.

ӘОЖ 004.94:621.8. М.Р. НҰРҒОЖИН, Г.Т. ДӘНЕНОВА, А.М. ТЕРЛЕЦКАЯ. Тізбектері тұйықталған параллель
манипулятордың беріктігін есептеудің әдіснамалық негіздерін әзірлеу.

ADAMS программалық кешені негізінде функ-ционалдық тәуелсіз жетектері
бар параллель манипулятордың автоматтандырылған талдау жүргізілген.

ӘОЖ 621-752(031). Ж.Б. БӘКІРОВ, А.А. ОРАЗ-БЕКОВА. Тербелістерді инерциялық өшір-гіштердің
параметрлерін оңтайландыру.

Объекті тербелістерінің амплитудасын азайту шартынан серіппелі және
тұтқыр типті тербелістерді инерциялық динамикалық өшіргіштердің
параметрлерін таңдау мәселелері қарастырылған. Объектінің
амплитуда-жиіліктік сипаттамаларын талдау негізінде өшіргіштің
моногармониялық тербелістер кезіндегі және барлық жиіліктік аймақтағы
тербелістер үшін параметрлерінің оңтайлы мәндері алынған.

ӘОЖ 662.742. Г.М. НИКИТИН, В.В. КАУЛИН. Балшық-топырақ өндірісінің қожды шихталарын
қалпына келтіріп біріктіру кезінде шұбаркөл көмірін кешенді пай-далану.

Қазақстан Республикасының отын-энергети-калық ресурстарын кешенді
пайдаланудың перспективалы бағыты қарастырылған.

ӘОЖ 669.054.11 А.С. КИМ, Р.И. САИТОВ, У. ҚОҢЫРОВ, А.А. АҚБЕРДИН. Хромды қорытпаларды құрамында бор бар
тазартылған қоспалармен фосфорсыздандыру технологиясын өнеркәсіптік
сынау.

Ақсу және Ақтөбе ферроқорытпалар заво-дында хромды қорытпаларды
шөміштік фос-форсыздандыру бойынша өнеркәсіптік сынау нәтижелері
баяндалған. Химия-металлургия институтында әзірленген құрамында бор бар
тазартылған қоспалар пайдаланылған. Қо-рытпалардан 20-25% фосфорды алу
мүмкіндігі көрсетілген. Қоспаларды үрлеуге арналған қондырғы ұсынылған.

ӘОЖ 621.187.7. А.К. КЕНЖЕБЕКОВА, А.С. НИКИФОРОВ. Жылу-энергетикалық жаб-дықтарды айналдыра
қалаудың тер-миялық-кернеулі күйін талдау.

БКЗ-75-39 энергетикалық қазандығының ай-налдыра қалануында
температуралық кер-неулерді анықтау мәселелері қарастырылады.

ӘОЖ 669.849.054.79. Е.А. ОСПАНОВ.
Қорғасын шаңынан алынған, күйдірілген түйіршіктердің физика-механикалық
қасиеттері.

Экспериментті ықтималдық-детерминделген жоспарлау әдісін қолдану арқылы
қорғасын шаңынан алынған, күйдірілген түйіршіктердің физика-механикалық
сипаттамалары зерт-телген. Оларды күйдіру барысында түйіршіктер
қасиеттерінің өзгеру динамикасын көрсететін, жеке тәуелділіктер және
көп факторлы математикалық модельдер табылған. Эксперименттер
нәтижелері есептеулер деректері-мен салыстырылған.

ӘОЖ 004:620.178.3:621.79. С.С. ГОРЛОВ. Шеттік
элементтер әдісі бойынша пісірілген түйістік қосылыстардың қажушы ұзақ
мерзімділігін болжау кезінде ықти-малдық амалды қолдану.

Металл конструкцияларының қажушы ұзақ мерзімділігін болжаудағы
ықтималдық амал қарастырылады. Концентрацияның теориялық коэффициентіне
арналған орта статистикалық шамалар алынған және түйістік қосылысқа
арналған қажушы ұзақ мерзімділік есептелген.

ӘОЖ 621.869. С.В. ЛИ, Г.М. АХМЕТОВ, М.Н. ЕСЕНҒАЛИЕВ. Жол құрылысы машиналарының жұмыс
органдарының көп роторлы динамикасы.

Көп роторлы жұмыс органдарының динами-касы мәселелері, атап айтқанда,
роторлардың әр түрлі саны бар жұмыс органдарының сұлбалары
қарастырылады, практикалық ұсыныстар беріледі.

ӘОЖ 624.042.7. Ж.С. НҰҒОЖИНОВ. Әр
түрлі модельдерді пайдалану арқылы иілгіш темір бетон конструкцияларды
есептеу теориясы.

Әр түрлі модельдерді (блокты, түрі өзгертіл-ген, құралған және
нақтыланған) пайдалану арқылы иілгіш темір бетон конструкцияларды
есептеудің ұсынылатын теориясына шолу жүргізілген.

ӘОЖ 666.972.16. Ж.О. БАЙЖАНОВ, М.Ө. ИМАНОВ, А.М. АРТИЩЕВ. Гидрофобтаушы түр өзгерткіштері бар цемент
сығынды-ларының, ерітінділерінің және бетондардың икемді-тұтқыр
қасиеттері.

Цемент материалдарының икемді-тұтқыр қасиеттерін жақсартуға мүмкіндік
беретін, гидрофобтаушы түр өзгерткіштер қарастыры-лады.

ӘОЖ 622.647.14:001.891.57. А.М. АЙДАРХА-НОВ, А.Ю. КЛИМОВ. Забой маңындағы конвейер секцияларының
топтық жыл-жытпасындағы механикаландырылған кешеннің жұмысын модельдеу.

«ADAMS 2003» программасы ортасында забой маңындағы конвейер
секцияларының топтық жылжытпасы гидрожетегінің моделін әзірлеу туралы,
сондай-ақ сорғылық және сорғы-аккумуляторлық жетектер режимінде
жылжытпалардың гидродомкраттарын басқа-рудың гидравликалық сұлбасы
туралы. Сор-ғылық жетектің орнына жылжытпаның сорғы-аккумуляторлық
жетегін қолдану конвейерді қалыптасқан режимде 75,5%-ке жылжыту
процесін жеделдетеді. Жеке секциялар гидродомкраттарының бірлесіп жұмыс
істеуі процесінде олардың бір-біріне әсер етуі туралы.

ӘОЖ 666.9:666.942. А. ШӘЙКЕЖАН. Диопсидтің
жылу сыйымдылығын есептеу.

Фосфор қождарының құрамындағы, және скарнның негізгі минералдарының
бірі ретінде диопсидтің жоғары температуралық жылу сыйымдылығы
есептелген.

ӘОЖ 622.230. Б.Н. ГЛОТОВ. Гидравликалық
қол балғалардың тағайындалу көрсеткіштерін эксперименттік анықтау.

ҚарМТУ-дың ЖҚМ кафедрасының зертханалық жағдайларында алынған, РГМ-5
және РГМ-6 гидравликалық қол балғаларын экспе-рименттік зерттеу
нәтижелері келтірілген.

ӘОЖ 621.43. Е.Т. ІРГЕБАЕВ, Т.С. БАЙПАҚБАЕВ, А.М. ДОСТИЯРОВ. Дизельдің пайдаланылған газдардың
түтінділігін зерттеудің эксперименттiк нәтижелерi.

Дизельдің пайдаланылған газдарының түтін-ділігін азайту бойынша шаралар
тиімділігінің эксперименттiк нәтижелерi келтірілген.

ӘОЖ 65.018. В.Ф. ШВОЕВ, Г.С. ЖЕТЕСОВА. Сапа
менеджменті жүйесін үнемі жақ-сарту әдістері.

Жұмыс сапа менеджменті жүйелерін жақсарту әдістеріне арналған.

ӘОЖ 622.445:681.518.5. Л.А. АВДЕЕВ, С.А. БРАТЦЕВ. Бас желдету желдеткіштерін
автоматтандырылған бақылау және тексеру.

Бас желдету желдеткіштерін тексеру жүйесі-нің сипаттамасы және БЖЖ
тексеру жүйесін әзірлеу кезеңдері келтіріледі.

ӘОЖ 621.311.13. А.И. СИДОРОВ, Б.Б. ӨТЕҒҰ-ЛОВ, А.Б. ӨТЕҒҰЛОВ, А.Б.
УАХИТОВА. Тау-кен кәсіпорындарында
кернеуі 1000 В дейінгі торап фазаларының біреуі бұзылғанда оқшаулау
параметрлерін зерттеу әдістемесі.

Тораптың бір фазасы бұзылғанда, бейтарап-тамасы оқшауланған үш фазалы
тораптағы оқшаулау параметрлерін зерттеу әдістемесі әзірленген, ол
әуе-кабель желілерінің ұзын-дығын және желілер коэффициенттерін есеп-ке
алғанда, жерге, сызықтық кернеуге қатыс-ты фаза кернеуі модульдарының
шамаларын өлшеуге және сызықтық кернеу векторлары арасындағы фазалардың
ығысу бұрышын және жерге қатысты фаза кернеуін өлшеуге негізделген.

ӘОЖ 62-83:621.313.2. И.В. БРЕЙДО, В.С. СӘ-ДУАҚАСОВ, Е.Д. ТЕНКЕЛИДИ. «Басқарыл-майтын түзеткіш — жоғары жиілікті
ендікті-импульстік модулятор» жүйесі бойынша электр жетегінің
математика-лық және имитациялық модельдерін әзірлеу.

«Басқарылатын түзеткіш — қозғалтқыш» жүйесі бойынша электр жетегін
айырбастау үшін тағайындалған, «басқарылмайтын түзет-кіш — жоғары
жиілікті ендікті-импульстік мо-дулятор» жүйесі бойынша тұрақты токты
электр жетегі элементтерінің әзірленген ма-тематикалық және имитациялық
модельдері келтірілген.

ӘОЖ 681.178: 621.039:662.995. Н.И. КАРАСЕВ, А.А. КАЛИНИН. Құбырлы реакторы бар гидродинамикалық
қыздырғыштардың жұмыс режимдерін зерттеу.

Құбырлы реакторы бар гидродинамикалық қыздырғыштарды автоматтандырылған
зерттеу нәтижелері келтіріледі.

Establishment of the open civil society in Kazakhstan briefs higher
schools the tasks of improving the educational system directed to
deepening patriotic, spiritual-and-moral education, forming tolerant
consciousness and extremism prevention.

UDC 622.012.2. D.S. ALIYEVA. Strategy
of Transnational Mineral-Raw Corporations Activity Diversification (on
example of JSC «Alrosa»).

On the example of JSC «Alrosa» there are considered the types of
transnational corporations activity diversification, their
consequential relations and dependences.

UDC 622.272/275. A.Zh. SHALABAYEV. Studying
Weak Rock Deformations in Barrier Pillar Roof and Soil on Model from
Equivalent Material.

By the method of modeling from equivalent materials there are studied
weak rock deformations in the barrier pillar roof and soil.

UDC 622.274:553.3/9. B.T. BERKALIYEV, B.Zh. KHAMIMOLDA, Zh.T. TNIMOV. Efficiency of Ore Resources Additional
Extraction in Deposits Repeated Development.

About decreasing ore losses permitting to yield a profit from the
additional extraction of the balance resources.

UDC 622.235.5. O. SABDENBEKULY, K.A. KAL-MURZAYEV. Forming Glide Lines in Hole Blasting.

Forming glide lines in hole blasting taking into account the main
physical-and-mechanical properties and stressed-and-strained state of
mining rocks.

UDC 622.453. P.V. YEMELIN. Joint
Solution of Air Distribution Problem in Mining Ventilation Network and
Worked-Out Areas in Mines.

There is worked out a program product «Air distribution in mining
ventilation network», permitting to use it for solving a wide range of
problems of natural air distribution in mines and quarries.

UDC 622.284.74. N.A.DRIZHD, G.D. ZADAVIN, A.V. BULKIN. Labor Safety Improving Using Combined
Support in Mining Workings.

There are presented the experimental data of processing many-years
observations of roof rocks shift in the workings non-affected by the
cleaning operations.

UDC 622.807(574). A.V. KIM. Studying
Efficiency of Dust Collection in Vortex Chamber.

There are presented the results of studying the process of dust
collecting in cutter-loaders operation. There is stated that the
efficiency of these particles is the same by fractions. There are
obtained the formulae permitting to calculate the efficiency of dust
collecting depending on the vortex chamber parameters and capacity.

UDC 658.382.2. A.K. AKIMBEKOV, V.S. KHARKOVSKY, T.V. DYOMINA, V.F.
DYOMIN. Working out Conception of
Forming System Approach of Intensive Ideology for Safety Sphere
Development.

The methodical approach presented permitted to form the structure of
cleaning operations safety provision conception.

UDC 614.84. S.A. SHARIPOVA, M.K. DYUSEBAYEV, G. AUBAKIROV. Studying Mechanism of Foam Contact Breaking
in Water-Soluble Fire Suppression.

In the result of the studies there were studied the laws of suppressing
the fires of organic flammable liquids and oil-products with the help
of foams.

UDC 622.02:539.2/8. M.S. TUTANOV. Calculating
Mining Rock Creep Around Pillars and Chambers with Open Space Systems.

There is studied stressed-and-strained state of the mining mass around
the pillars and chambers taking into account the creep.

UDC 622.411.332(574.31). Zh.G. LEVITSKY, A.A. SHEVTSOV. Active Regulator Affect on Air Pressure
Change and Distribution in Ventilation Network.

About the active regulator affect on the character of air rate changing
dependence on the pressure changing value and the location in the
ventilation network.

UDC 656.13.002. B.K. MAKASHEV. Studying
Subsystem «Safety — Environment» for Reliable Use of Self-Propelled
Equipment.

The are given the results of studying the affect of self-propelled
equipment intensity and durability, as well as its drivers professional
on the ore environment state.

UDC 622.1:622.271. S.G. OZHIGIN, S.B. OZHIGINA, O.V. STAROSTINA. Substantiation of Parameters of Quarry
Stable Sides Strengthened with Resins.

There is presented a method of determining the zone of quarry sides
strengthening with resins. On the example of «Nurkazgan» quarry there
has been carried out the substantiation of the parameters of the quarry
stable sides strengthened with resins of Bevedan/Bevedol type.
Technological and chemical-and-physical aspects of resin-injection
strengthening quarry slopes are not considered in this work.

UDC 621.771. A.B. NAIZABEKOV, S.N. LEZHNYEV. Studying and Optimizing Process of Bar
Pressing in Equal-Channel Angle Matrix with Rollers.

There is studied the optimization of bar deforming in the equal-channel
angle matrix with rollers. The regression equations obtained
experimentally can be used in determining optimal regimens of bar
deforming in the equal-channel angle matrix with the aim to obtain a
metal with preset mechanical properties.

UDC 621.74. A.Z. ISAGULOV, S.S. AKHMETOVA, K.M. AKHMETOV, D.A.
ISAGULOVA. Mathematical Description
of Humid Iron-Ore Concentrate Falling Stream.

In the analysis of the experimental data there was ascertained that the
most powerful factors in the process of desaggregation are the material
humidity and its falling height on the strings.

UDC 517.9+539.19+541.6. S.Sh. KAZHIKENOVA, A.Z. ISAGULOV. Mathematical Model of Stationary Boundary
Problem of Non-Compressed Melt.

There is proved the existence of at least one strongly generalized
solution of one type of approximation with a small parameter for the
known stationary model of non-uniform non-compressed liquid in the
tree-dimension area. There is shown the coincidence of the strongly
generalized solution of the auxiliary problem with the corresponding
solution of the starting problem.

UDC 669.168. A.M. AKUOV, M.Zh. TOLYMBEKOV, Zh.Zh. IZBEMBETOV, B.A.
SVYATOV, E.K. SAMURATOV. Modern
Technology of Ferroalloys Smelting Using Dump Slag.

There are presented the results of the literature review of the
existing methods of processing slag in ferrous metallurgy. Great
attention is paid to the methods of processing ferroalloy industry
slag, namely, processing slag of refined ferrochrome. There are noted
the disadvantages of the methods given and suggested more efficient
technological processes of smelting refined ferrochrome with obtaining
a slag melt for refractory manufacture.

UDC 004.94:621.8. M.R. NURGUZHIN, G.T. DANENOVA, A.M. TERLETSKAYA. Working out Methodological Principles of
Calculating Parallel Manipulators with Close Chains Strength.

There has been carried out the automated analysis of the parallel
manipulator with functionally independent drives on the basis of
program complex ADAMS.

UDC 621-752 (031). Zh.B. BAKIROV, A.A. ORAZBEKOVA. Optimization of Inertia Damper Parameters.

There are considered the questions of selecting the parameters of
inertia dynamic dampers of the spring and viscous types from the
condition of the object oscillations amplitude decrease. On the basis
of the analysis of amplitude-and-frequency characteristics of the
object there have been obtained the damper optimal parameters for
mono-harmonic and the whole-frequency range oscillations.

UDC 662.742. G.M. NIKITIN, V.V. KAULIN. Complex Use of Shubarkol Coal in Recovery
Sintering of Slam Charge in Alumina Manufacture.

There is considered a perspective trend of the fuel-and-power resources
of the Republic of Kazakhstan complex use.

UDC 669.054.11. A.S. KIM, R.I. SAITOV, U. KONUROV, A.A. AKBERDIN. Industrial Tests of Chrome Alloys
Dephosphorization with Bore-Containing Refining Mixtures.

There presented the results of the experimental tests of the ladle
chrome alloys dephosphorization at Aksussky and Aktyubinsky ferroalloy
shops. There have been used bore-containing refining mixtures worked
out at the Chemical-and-metallurgical Institute. There has been shown
the possibility to remove 20 to 25 % of phosphorus from the alloys.
There has been recommended an installation for mixtures injection.

UDC 621.187.7. A.K. KINZHIBEKOVA, A.S. NIKIFOROV. Analysis of Thermal-Stressed State of
Thermal-Power Equipment Setting.

There are considered the questions of determining the temperature
stresses in the existing setting of power boiler BKZ-75-39.

UDC 669.849.054.79. E.A. OSPANOV. Physical-and-Mechanical
Properties of Roasted Pellets Obtained from Lead Dust.

Using the method of probability-determined planning of the experiment
there have been studied physical-and-mechanical properties of roasted
pellets made of lead dust. There have been found private dependences
and multi-factor mathematical models reflecting the dynamics of the
pellets properties changing in their roasting. The experimental results
are compared to the calculated data.

UDC 004:620.178.3:621.79. S.S. GORLOV. Using
Probability Approach in Forecasting Fatigue Durability of Butt Joints
by Method of Finite Elements.

There is considered the probability approach in forecasting fatigue
durability of metal structures. There have been obtained average
statistical values for the theoretical concentration coefficient and
calculated the fatigue durability for a butt joint.

UDC 621.869. S.V. LI, G.M. AKHMETOV, M.N. YESENGALIYEV. Dynamics of Multi-Rotor of Road-Building
Machine Working Element.

There are considered the questions of the dynamics of multi-rotor
working elements, namely, working elements schemes with various numbers
of rotors. Practical recommendations are given.

UDC 624.042.7. Zh.S. NUGUZHINOV. Theory
of Calculating Reinforced Concrete Bent Structures Using Various
Models.

There has been carried out the review of the suggested theory of
calculating reinforced concrete bent structures using various models
(block, modified, combined and verified).

UDC 666.972.16. D.O. BAIDZHANOV, M.O. IMA-NOV, A.M. ARTISHCHEV. Viscous-and-Plastic Properties of Cement
Pastes, Pulps and Concretes with Water-Repelling Modifiers.

There are considered water-repelling modifiers assisting to improve
viscous-and-plastic properties of cement materials.

UDC 622.647.14:001.891.57. A.M. AIDARKHANOV, A.Yu. KLIMOV. Modeling Powered Complex Operation in
Conveyer Sections Group Movement.

About working out a model of the group movement of the face conveyer
sections in the program medium «ADAMS 2003», as well as about the
hydraulic scheme of the movement hydraulic jack control in the regimen
of the pump and pump-and-accumulator drives. Using the
pump-and-accumulator drive instead of the pump one speeds up 75,5 % the
process of the conveyer movement in the set regimen. About the affect
of individual sections jacks on each other in the process of their
joint operation.

UDC 666.9:666.942. A. SHAIKEZHAN. Calculating
Diopside Heat capacity.

There has been calculated high-temperature heat capacity of diopside,
contained in phosphorous slag and as one of the main minerals of skarn.

UDC 622.230. B.N. GLOTOV. Experimental Determining of Hydraulic Hand
Hammers Duty Indices.

There are presented the results of experimental studies of hydraulic
hand hammers RGM-5 and RGM-6 obtained in the laboratory conditions of
the KSTU chair of road building machines.

UDC 621.43. Ye.T. IRGEBAYEV, T.S. BAIPAKBAYEV, A.M. DOSTIYAROV. Experimantal Results of Studying Diesel
Exhaust Gas Fuming.

Experimental results of the efficiency of diesel exhaust gas fuming
decreasing.

UDC 65.018. V.F. SHVOYEV, G.S. ZHETESOVA. Methods of Continuous Improving Quality
Management Systems.

The work is devoted to the methods of quality management systems
improving.

UDC 622.445:681.518.5. L.A. AVDEYEV, S.A. BRATTSEV. Automated Control and Diagnostics of Main
Ventilation Fans.

There is given the description of the system for diagnostics of main
ventilation fans and the stages of the system working out.

UDC 621.311.13. A.I. SIDOROV, B.B. UTEGULOV, A.B. UTEGULOV, A.B.
UAKHITOVA. Methods of Studying
Parameters of Insulation when One of the Power Net Phases up to 1000 V
is Damaged at Mining Enterprises.

There is worked out the method of studying the insulation parameters in
three-phase power net with the insulated neutral, when one of the
phases is damaged, based on measuring the values of voltage modules
relative to the earth, linear voltage and measuring the angle of phase
shift between the linear voltage vectors and voltage relative to the
earth, taking into account the length of the air-and-cable lines and
line coefficients.

UDC 62-83:621.313.2. I.V. BREIDO, V.S. SADVAKASOV, Ye.D. TENKELIDI. Working out Mathematical and Imitation
Models of Electric Drive of System «Non-Controlled Rectifier —
Pulse-Width Modulator of Increased Frequency».

There are presented worked out mathematical and imitation models of
direct current electric drive elements of the system «non-controlled
rectifier — pulse-width modulator of increased frequency designed for
replacing electric drive of the system «controlled rectifier-motor».

UDC 681.178:621.039:662.995. N.I. KARASYOV, A.A. KALININ. Studying Regimens of Operating Hydrodynamic
Heaters with Tube Reactor.

There are presented the results of automated studies of hydrodynamic
heaters with the tube reactor.