Әскери кафедра
Кафедрада оқу-әдістемелік қызметті реттейтін барлық құжаттар бар. Кафедраның барлық құжаттары ИСО 9001: 2000 талаптарына сәйкес жүргізіледі. Білім беру сапасын жақсарту мақсатында ашық және көрсетілім сабақтары өткізіледі, өзара қатысу нәтижелері журналда рәсімделеді. Оқытушылардың әдістемелік дайындығын жақсарту үшін кафедрада әдістемелік кабинет жұмыс істейді. Кабинет әдістемелік жұмыс бойынша плакаттармен, жергілікті желіге қосылған компьютермен, оқу фильмдерін көрсету үшін теледидармен, сондай-ақ кафедраның тәжірибелі оқытушыларының пәндерді оқыту әдістемелерімен жабдықталған. Кабинетте 127 дана әскери оқу әдебиеті бар, бұл оқытушылардың да білім алушылардың да үшін үлкен қызығушылығын оятады. Әдістемелік кабинет кеңесі тарихи тұлғаларға, оқиғаларға және күндерге байланысты ақпаратты жинау, қорыту және талдау бойынша ауқымды шығармашылық жұмыс жүргізеді. Кафедра мәжілістерінде күн тәртібіндегі мәселелердің бірі болып өткен айда өткізілген ашық сабақтар талқыланады.
Оқу материалдық-техникалық базасының жағдайы
Кафедра оқшауланған екі қабатты ғимаратта орналасқан. Бекітілген аумақ жайластырылған, мерзімдіуақытылы тазаланады, тротуарлық плитка төселдіген, жасыл желектер бар, жазғы уақытта гүлдер отырғызылады. Оқу жиындары кезінде Спасск кентіндегі оқу орталығының оқу-далалық базасы пайдаланылады. Ағымдағы оқу сабақтары кезінде далалық сабақтар әскери кафедраның аумағында өткізіледі.
Корпустық және әскери артиллерия взводтарының командирлерін даярлауға арналған артиллериялық қару-жарақ алаңы
Жергілікті жердің панорамасы құралдарды салыстырып тексеруге, оқты тура нысанамен жаудыруға, топогеодезиялық байланысты орындауға, атыс позициясында атыс взводтарын тікелей қорғау мен танкіге қарсы атыс схемасын жасауға, ең кіші нысаналарды анықтауға, параллельді веерлерді құруға мүмкіндік береді.
Мүмкіндіктері: тактикалық-арнайы даярлық бойынша: жауынгерлік жұмыстың барлық тақырыптары бойынша және артиллериялық бөлімшелердің іс-әрекетін зерттейтін тактикалық дайындық тақырыптары бойынша сабақтар өткізуді қамтамасыз етеді.
Жергілікті жердің панорамасы құралдарды салыстырып тексеруге, оқты тура нысанамен жаудыруға, топогеодезиялық байланысты орындауға, отпенатыспен жасалатын взводтардың атыс позициясындағы тікелей қорғалуы мен өзін-өзі қорғауын құруға, танкіге қарсы атыс схемасын жасауға, ең кіші нысаналарды анықтауға, параллельді веерлерді құруға мүмкіндік береді.
Корпустық және әскери артиллерия взводтарының командирлерін даярлау үшін артиллерияны жауынгерлік қолдану классы
Қысқаша сипаттамасы: класс топтық сабақтар мен жаттығуларды, практикалық сабақтарды және арнайы-тактикалық дайындық бойынша студенттермен өз бетінше жұмыс істеуге арналған.
Мүмкіндіктері: ақпараттық технологияларды пайдалана отырып сабақтар өткізуді қамтамасыз етеді. Жарқылдайтын миниатюра полигонында жабық атыс позициясынан қозғалмайтын бақыланатын нысананы отпен зақымдау бойынша міндеттерді орындау жүргізіледі.
Корпустық және әскери артиллерия взводтарының командирлерін даярлау үшін артиллериялық циклдің компьютерлік класы
Қысқаша сипаттамасы: артиллериялық компьютерлік сыныпта жергілікті желіге қосылған компьютерлер, компьютермен басқарылатын электрлендірілген тактикалық стенд, есептегіштің 18 жабдықталған жұмыс орны бар.
Мүмкіндіктері: әскери кафедрада әзірленген электрондық оқулықтарды, оқу фильмдерін, электрондық бағдарламалар мен презентацияларды, тренажерлардың электрондық бағдарламаларын пайдалана отырып, өзіндік дайындықты жүргізу.
Стендтерде тәжірибелік жұмыс үшін: қару-жарақ панорамасы, артиллериялық баллистикалық станция, зарядтау камерасының ұзындығын өлшеу құралы, аспаптық жүрістің номограммасы, буссоль, қашықтықты өлшегіштер, оптикалық көзілдірік, сәуле, отты басқару құралы, компас, курвиметр, корректураларды есептеу құралы және т. б. қойылған.
Корпустық және әскери артиллерия взводтарының командирлерін дайындауға арналған дәріс залы
Қысқаша сипаттамасы: сыныпта дәріс сабақтарын өткізудің барлық заманауи ақпараттық құралдары, тәрбие, әлеуметтік-құқықтық жұмыстар бойынша сабақ өткізуге арналған плакаттар бар.
Мүмкіндіктері: ақпарат тасымалдағыштың кез келген түрін пайдалана отырып дәріс өткізу. Сынып проекциялық теледидармен, компьютермен, жылжымалы маркерлік тақтамен, экраны бар сандық проектормен, құжат-камерамен жабдықталған.
Атыс дайындығы боксы
Танктік атыс жаттығуларын өткізуге және студенттерді атыс дайындығы бойынша оқытуға арналған.
Танктер нысанашыларын дайындау тренажерларының класы
Бұл сынып алты ТПНТ-4 тренажерларымен жабдықталған және нақты жағдайға барынша жақындатылған жағдайларда оқ – дәрі мен моторесурстарды шығындамай, танк қару-жарағынан «атысты» жүргізу дағдыларын үйрету, жетілдіру және қолдау мақсатында, шағын полигонда нысанаға ұқсата отырып танк нысанашыларын оқытуға және жаттықтыруға арналған.
Тактикалық дайындық класы
Тактикалық дайындық бойынша лекциялық және семинарлық сабақтарды, ұрыстағы бөлімшені басқару бойынша практикалық сабақтарды, ұрысты ұйымдастыру бойынша топтық жаттығуларды, байланыс құралдарын қолдана отырып, ұрыс алаңында қол астындағыларды басқаруда өзін-өзі дайындау мен жаттығуларды, ұрыстағы взвод пен ротаның атысты басқару бойынша жаттығуларын өткізуге арналған. Класс жабдығы қазіргі заманғы ұрыстың барлық түрлерін ұйымдастыру мәселелерінде білім алушыларға дағдыларды үйретуге мүмкіндік береді. Компьютерлік қамтамасыз етуді пайдалану, оқушының мақсатты шешімдер қабылдауын жеңілдетіп, әр түрлі тәсілдермен өндірілген қарсылас туралы мәліметтерді жинақтай отырып, камераның және сандық проектордың құжаты сабақ жетекшісінің картасын көрнекі түрде алғашқы тактикалық жағдаймен бейнелеуге мүмкіндік береді. Байланыс құралдарымен жергілікті жердің макетін пайдалана отырып, жаттығуларды өткізу білім алушылардың бөлімшені басқаруда және ұрыста атысты тез меңгеруіне ықпал етеді.
Нысаналарға шабуылдау имитаторы (ИПЦ-1)
«Орташа танктер взводының командирі» мамандығы бойынша запастағы офицерлерді даярлау және қайта даярлау үшін арналған.
Техникалық сипаттамасы: ИПЦ-1 ҚарМТУ-дың әскери кафедрасында полковник А. А. Алаевтың басшылығымен әзірленген. (авторлық ұжым). Ол моторесурстардың, оқ-дәрілердің, жанар-жағар май материалдарының шығынынсыз танк жабықтары үй-жайда (бокстарда, сыныптарда) болған кезде қарулану кезіндегі іс-қимылда, нысаналарды байқағанда және жоюда көздеушілерді оқытуға және жаттықтыруға мүмкіндік береді, сондай-ақ олардың шабуылына ұқсатады. Оқыту стабилизатор мен алыстан өлшегішті қосу кезінде де, сондай-ақ қашықтықты қолмен енгізу режимінде де, азимутальды көрсеткішті (мұнаралық бұрыш өлшегішті) және бүйірлік деңгейді пайдалана отырып тікелей емес нысанамен ату кезінде де мүмкін болады. ИПЦ-1 электр схемасын қуаттау 27В кернеулі танктің борттық электр торабынан жүзеге асырылады. Тұрмыстық электр желілерінің кернеуін 27В тұрақты кернеуге түрлендіретін түзеткіш блогы бар төмендетуші трансформаторды пайдалануға болады. Алысты енгізу режимінде тұрақтандырғышты қоспай 24В-27в кернеулі АКБ пайдалануға болады, оларды сыртқы іске қосу розеткасына қосуға болады. Бір АКБ 3-4 сағатқа үздіксіз жұмыс істейді. ИПЦ — 1 жарықты зеңбіректен, электр схемасынан және нысаны бар экраннан тұрады.
Жарықты зеңбірек 27в кернеулі және калибрленген саптамалары бар қолдан жасалған фонарь болып табылады және электр схемасының фотодиодтарына жарық ағынын беруге арналған. Калибрленген саптамалар нысанашыларды жарық дақтарын реттеу есебінен дәл көздеуге үйрету үшін қолданылады. Жарықты зеңбірек танк зеңбірегі оқпанының соңында бекітіледі және сымдармен зеңбірек мен пулеметтің электр өткізу клеммаларымен жалғанады. Зеңбіректің электр өткізуіне «+» контакт, ал пулеметтің электр өткізуіне «–» контактталғандықтан, онда электромагниттік реле (принципті электр схемасын қараңыз) орнату немесе екі жарық зеңбіректерін орнату қажет (біреуі зеңбіректің электр өткізуі үшін, екіншісі — пулемет үшін).
Экран танк алдында тікелей орналасқан. Онда мөлшерлес нысаналар бекітілген, жергілікті жердің көрінісі түсірілген және электр схемасының элементтері орналастырылған. Жергілікті жердің көрінісі жер бедері бойынша ықтимал әскери іс-қимылдар театрының жеріне сәйкес келуі тиіс. Үй-жайдың жеткіліксіз жарықтандырылуы кезінде жарық сүзгішсіз, нысанашы көздеуіштің шкаласын анық көру үшін, экранды қосымша электр жарықтандырғыштарымен жарықтандыру немесе ол үшін ОУ-3ГК (фару «Угол») жарықтандырғышты пайдалану қажет.
Міндеттерді әзірлеу: сабақ басталар алдында жетекші оқу орнында білім алушыларды жаттықтыру үшін атыс тапсырмаларын жасауы тиіс. ТПД-К1 көздеуішінің техникалық сипаттамасында нысанаға дейін 500 м кем қашықтықты өлшеу кезінде көздеуіштің қашықтықты өлшеу шкаласы баллистикалық түзеткіште түзетуді орнатуға байланысты Д=700-900 м-ге орнатылатыны көрсетілген. Осыған орай, атыс міндеттеріндегі қашықтық өлшегіші қосылған оқыту кезінде нысанаға дейінгі қашықтық 700-900 М құрауы тиіс. Қашықтықты қолмен енгізу режимінде жаттықтыру үшін тапсырмаларды құрастыру кезінде нысанаға дейінгі қашықтық экрандағы фотодиодтың жағдайымен және штаттық зеңбіректің оқпанында жарықты зеңбіректі орналастырумен анықталады.
Әуе нысандарын шабуылдау имитаторы (ИПВЦ)
«Орташа танктер взводының командирі» мамандығы бойынша запастағы офицерлерді даярлау және қайта даярлау үшін арналған.
ИПЦ-1 ЗПУ-72 әуе нысаналарын дұрыс көздеуді оқыту үшін, ҚарМТУ-дың әскери кафедрасында 1998 ж. полковник А. А. Алаевтың басшылығымен әзірленген (авторлық ұжым). Ол моторесурстардың, оқ-дәрілердің, жанар-жағармай материалдарының шығынсыз К-10Т колиматорлы көздеуді пайдалана отырып, ЗПУ-72 іс-қимылдарын үйретуге және оқытуға мүмкіндік береді. Установка ИПВЦ тікелей бокстарда, танктік атыс қалашықтарында, атыс дайындығы сыныптарында орнатылуы мүмкін. Ппц электр схемасын қуаттау кернеуі 220В айнымалы токтың электр желісінен жүзеге асырылады. ИПВЦ сәуле шығару блогынан, нысананы басқарудың электр схемасынан және жергілік жер экран панорамасынан, нысанадан тұрады.
Сәуле шығару блогы нысананы басқару электр схемасына жарық импульсын беруге арналған. Ол алдын ала теңдестірілген қосымша жүктермен ЗПУ-72 люлькасына бекітіледі. Бұл блок екі режимде жұмыс істейді: — қысқа мерзімді сәулеленумен; — тұрақты сәулеленумен. Тұрақты сәуле шығару режимі, әдетте, зениттік-пулемет қондырғысын басқару органдарының пайдалануында бастапқы дағдыларды үйрету үшін оқытудың бастапқы сатысында пайдаланылады. Білім алушының дағдыларын жетілдіру барысында қысқа мерзімді сәулеленумен режимді пайдалану ұсынылады, бұл 10-15 рет ату көрсеткішіне сәйкес келеді. Атыс қарқынын қолмен реттеу R3 потенциометрімен жүзеге асырылады. Сәуле шығару блогының барлық электр схемасы танктің борттық желісінен немесе кернеуі 24-27В тұрақты ток көзінен қуатталады.
Экран нысана мен нысананы басқарудың электр схемасының элементтерін орналастыруға арналған. Онда жергілікті жердің көрінісі бейнеленген. Ұшақ түріндегі нысана еркін роликтер арқылы электрқозғалтқыштың білігімен жалғанған жіптерге бекітілген. Нысананың айналма роликтерінің өзгеруі есебінен қозғалысқа түрлі бағыттар беруге болады. Жергілікті жердің көрінісі жер бедері бойынша ықтимал әскери іс-қимылдар театрының жеріне сәйкес келуі тиіс.
Жұмыс тәртібі: білім алушы танк командирі орнына ие болады. Жетекші ЗПУ-72 атысты бастауға команда береді. Үйренуші қондырғыны жорықтық жағдайдан жауынгерлік жағдайға ауыстырады және оны коллиматорлық көздеуіш арқылы нысанаға бағыттап қояды. НСВТ пулеметының түсіру пернесін басқан кезде SB1 байланыс ажыратқышы тұйықталады, және жарық ағыны сәуле шығарады. Егер білім алушы қаруды дұрыс көздесе және нысанаға апарса, жарық ағыны UT5 фототранзисторына түседі, фоторелені UT1, UT2 транзисторларында жұмыс істеуге мәжбүрлейді. Бұл ретте экранда оқтың трассаларын имитациялайтын UD11-UD 13 жарық диодтары жанады және нысананың электр қозғалтқышының қуаттандыру тізбегі қосылады. Нысана қозғала бастайды. Нысанаға жасалған ойықтар арқылы оқушы трасса оқтары одан қалай өтетінін көреді. К-10Т көздеуішінің бүкіл өрісінде өтіп, нысана, өзінің тұрақты магниттері мен SF1 және SF2 геркондарының көмегімен М1 электрқозғалтқыштың қорек тізбегіндегі кернеуді полюстенуінің өзгеруін жүзеге асырады, нысананы бастапқы қалыпқа қайтарады. Егер үйренуші ату үшін бастапқы қондырғыларды дұрыс тағайындамаса, жарық ағыны UT5 фототранзисторына түспейді, фотореле іске қосылмайды және нысана бастапқы жағдайында қалады.
Мотоатқыштар (танк) ротасы командирлерінің орынбасарлары
электр-арнайы жабдық жөніндегі бригаданың қару-жарақ және бронетанктік қызметі бастықтарының көмекшілері және электр-арнайы жабдық жөніндегі бригаданың бронетанктік қызметі бастықтарының көмекшілерін дайындау үшін техникалық дайындық сыныбы
Қысқаша сипаттамасы: сыныпта Т-72 танкі — 1 бірлік; күштік қондырғы мен күштік берілістің разрезді тораптары мен агрегаттары; теледидарлар DVD плеерлерімен -5 дана.; Т-72 материалдық бөлігі бойынша плакаттар – 12 дана; құрал-саймандар мен керек-жарақтар.
Мүмкіндіктері: техникалық дайындықтың барлық тақырыптары бойынша сабақтар өткізуді, сондай-ақ телевизорларды, DVD мен арнайы әзірленген оқу фильмдерінің жиынтығын қолдана отырып, танкіге техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу бойынша нормативтер мен практикалық жұмыстардың орындалуын қамтамасыз етеді.
БМП-2 материалдық бөлігін оқыту бойынша бокс,
практикалық жұмыстар мен нормативтерді орындау
мотоатқыштар (танк) ротасы командирлерінің қару-жарақ жөніндегі орынбасарларын (ӘЕМ 420100) және электр-арнайы жабдық жөніндегі бригаданың бронетанктік қызметі бастықтарының көмекшілерін даярлау үшін
Қысқаша сипаттамасы: БМП-2 сыныбы топтық сабақтар мен жаттығуларды, практикалық сабақтарды және студенттердің техникалық дайындық бойынша өзіндік жұмысын өткізуге арналған; ЗИП БМП-2 бөлшектерін оқып үйрену және пайдалану тәртібі бойынша сынып; аккумуляторлық батареяның техникалық жағдайын тексеру бойынша сынып.
Мүмкіндіктері: техникалық дайындықтың барлық тақырыптары бойынша сабақтар өткізуді, сондай-ақ телевизорларды, DVD мен арнайы әзірленген оқу фильмдерінің жиынтығын қолдана отырып, БМП-2-ге техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу бойынша нормативтер мен практикалық жұмыстарды орындауды қамтамасыз етеді.
Электр-арнайы жабдықтар бойынша мотоатқыштар (танк) ротасы командирлерінің қару-жарақ жөніндегі орынбасарларын және бригаданың бронетанк қызметі бастықтарының көмекшілерін техникалық даярлау сыныбы
Қысқаша сипаттамасы: сыныпта компьютер – 1 дана; БТВТ пайдалану бойынша плакаттар – 14 дана; тұрақты парктің электрлендірілген макеті – 1 дана; дала паркінің макеті – 1 дана; экран – 1 дана.
Мүмкіндіктері: техникалық дайындықтың барлық тақырыптары бойынша сабақтар өткізуді, бейнеплеердің көмегімен танкке техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу бойынша нормативтер мен практикалық жұмыстарды зерделеуді, сондай-ақ бригаданың тұрақты және далалық паркінің элементтерін электрлендірілген макеттің көмегімен зерделеуді қамтамасыз етеді.