Greenhouse gas protocol


Әлемдік деңгейде де, әрбір жеке ел үшін де климаттың өзгеруіне қарсы күрестің маңыздылығы парниктік газдар шығарындыларын азайту бойынша келісімдер жасасуды алдын ала анықтады. Климаттық проблеманы шешу үшін шығарындыларды есепке алудың және оларды азайтудың әртүрлі құралдары әзірленді. Сондай-ақ, парниктік газдар шығарындыларының нақты бағасын құру тетіктері енгізілуде: квоталық сауда жүйелері және көміртегі салығын енгізу.

GHG Protocol (Greenhouse Gas Protocol) – дан бастайық, ол «парниктік газдар бойынша хаттама» (бұдан әрі-хаттама, GHG ХАТТАМАСЫ) деп аударылады. Шындығында, бұл салалық нұсқаулықтар мен парниктік газдар шығарындыларын есепке алудың басқа құралдарының жиынтығы, сонымен қатар парниктік газдар шығарындыларын түсінуге, сандық бағалауға және басқаруға арналған кеңінен қолданылатын халықаралық Есеп құралы. Хаттаманы әзірлеуді әлемдік ресурстар институты (World Resources Institute) және тұрақты даму жөніндегі дүниежүзілік Іскерлік кеңес (World Business Council for Sustainable Development) үйлестіреді.

2020 жылғы желтоқсанда климаттың өзгеруіне байланысты өршіл міндеттер жөніндегі саммитте (БҰҰ, Ұлыбритания, Франция Чили және Италиямен серіктестікте ұйымдастырған) Қазақстан Республикасының Президенті К.К. Тоқаев Қазақстанның Париж келісімі бойынша міндеттемелерін растай отырып, 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуінің Жаңа мақсаты туралы жариялады.

Осылайша, Қазақстан Республикасының 2060 жылға дейінгі көміртегі бейтараптығына қол жеткізудің осы стратегиясы (бұдан әрі-Стратегия) жаһандық климаттық трендтерді ескере отырып және тиісті халықаралық міндеттемелерді орындау үшін әзірленді. Стратегия әл-ауқатты, тұрақты экономикалық өсуді және әділ әлеуметтік прогресті қамтамасыз ету үшін экономиканы дәйекті трансформациялау жөніндегі жалпыұлттық тәсілдерді, мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағытын айқындайды және мемлекеттік саясаттардың дәйектілігі мен үйлестірілуін қамтамасыз ету үшін қабылданады.

Стратегия Қазақстан экономикасын трансшекаралық көміртекті реттеу тетігін енгізу, ESG қағидаттарын тарату, «жасыл» инвестицияларды ілгерілету және тарту, энергия тиімді өндіріс, электрлендіру және т.б. сияқты жаһандық климаттық трендтерге бейімдеу қажеттілігін ескереді.

Зерттеулер мен әзірлемелер, инновациялар мен білім Төмен көміртекті даму және көміртекті бейтараптыққа көшу және климаттың өзгеруінің әсеріне бейімделу үшін маңызды.

Төмен көміртекті даму және көміртекті бейтараптыққа көшу шеңберінде Қазақстанның экономикалық құрылымын трансформациялау ғылыми, технологиялық және кәсіби кадрлармен қамтамасыз етуді талап етеді.

Сонымен қатар, декарбонизация және энергетикалық ауысу қарқыны бүгінде озық ғылыми қолдауды, экономиканың әртүрлі секторлары мен салаларында мақсатты іргелі және қолданбалы зерттеулерді ұйымдастыруды, еңбек нарықтарын зерттеуді және жаңа жұмыс орындарын құруды талап етеді.

Өндірістік салада өзінің төмен көміртекті инфрақұрылымын қалыптастыру және дамыту және шетелдік технологиялар мен ең үздік қолжетімді техникаларға тәуелділікті төмендету үшін отандық мамандарды, оның ішінде мемлекеттік-жекешелік әріптестік шеңберінде даярлау көзделетін болады.

Төмен көміртекті даму, циклдік экономика және баламалы энергетика саласындағы ғылыми зерттеулерді дамытуға назар аудара отырып, декарбонизация қағидаттарындағы технологиялық жаңғыртудың қазіргі заманғы процестерін ескере отырып, ғылымды қаржыландыру көлемі ұлғайтылатын болады.

Қазақстан халықаралық нарықтарда салыстырмалы артықшылыққа қол жеткізе алатын төмен көміртекті дамуға (ЖЭК, энергия тиімділігі, биогаз, Атом және сутегі энергетикасы, энергия тиімділігі, энергия үнемдеу және т.б.) көшу үшін басым салалардағы зерттеулерге белсенді қолдау көрсетілетін болады.

Зерттеу бағдарламалары жаңа салаларды дамытумен, төмен көміртекті жобаларды іске қосуды ынталандырумен және зерттеушілер мен бизнес саласының мүдделі тараптары арасындағы ынтымақтастықты қолдаумен органикалық түрде байланысты болады.

Стратегиялық инновациялық бағыттар бойынша отандық ғалымдардың шетелдік ғылыми — зерттеу қоғамдастығымен интеграциясын күшейту және Қазақстан үшін өзекті жоғары сапалы ғылыми зерттеулерді әзірлеуге жәрдемдесу, сондай-ақ жаңа технологияларды коммерцияландыру үшін кәсіпкерлер мен стартаптар үшін гранттар берілетін болады.

Экономика салаларын декарбонизациялау және елді одан әрі төмен көміртекті дамыту жөніндегі шараларды іске асыру шеңберінде Климаттық саясат, «жасыл» энергетика, қоршаған орта экономикасы, орнықты жобалау, цифрландыру және т.б. сияқты бағыттар бойынша кадрлармен қамтамасыз ету және мамандар даярлау жөнінде шаралар қабылданатын болады. Технологиялық өзгерістер жаңа технологияларды енгізетін секторлардағы кәсіби дағдыларға қойылатын талаптарды арттырады. Цифрлық құзыреттер барлық кәсіби стандарттардың міндетті элементі болады.

Басым шаралардың бірі ретінде инвестициялардың өсуі және ғылыми-техникалық әлеуетті ұлғайту арқылы барлық мүдделі тараптар (шешім қабылдаушылар, сараптамалық қоғамдастық, бизнес және т.б.) үшін климаттың өзгеруі және төмен көміртекті даму саласындағы қазіргі заманғы білім мен деректерге қолжетімділік кеңейтілетін және қамтамасыз етілетін болады.

Білім беру бағдарламалары, ғылыми зерттеулер жүргізу және инновациялық әзірлемелер жасау арқылы азаматтарды, үкіметтік емес ұйымдардың және басқа да әлеуметтік топтардың өкілдерін декарбонизация процестеріне белсенді тарту Қазақстанның төмен көміртекті даму жолындағы маңызды қадам болып табылады.

Без рубрики