Қазіргі әлемде шахмат тек спорт түрі ретінде ғана емес, білім беру жүйесінің құрамдас бөлігі ретінде де қарастырылады. Шахмат — ежелгі үнді ойыны. Бұл ойынның алғашқы нұсқасы «чатуранга» деп аталды. «Шахмат» сөзі парсы тілінен шыққан. «Шах-мат» тіркесі «патша өлді» дегенді білдіреді. Үндістаннан шахмат Таяу Шығысқа еніп, бүкіл әлемді жаулап алды.
Көрнекті математик Г.Харди математика мен шахматтың арасында параллель зерттеу жүргізе отырып, «Математиктің мойындауы» атты мақаласында шахмат ойынының есептерін шешу математикалық жаттығу, ал шахматтың өзін ойнау математикалық әуендерді ысқырықтырумен бірдей екенін атап көрсетті. Шахмат есептерін, ребустарды шешу математикалық білім сапасын арттыруға ықпал етеді. Шахмат оқу пәні ретінде енгізілген елдерде жүргізілген зерттеулер студенттердің дербестік, шығармашылық ойлауда, салыстырмалы талдауда жоғары нәтижелер көрсететінін көрсетеді.
2022 жылдың 1 наурызынан бастап «Жоғары математика» кафедрасында профессор С.Қ.Тутановтың жетекшілігімен Әбілқас Сағынов атындағы ҚарТУ 1 курс студенттері арасында «Шахмат клубы» өз жұмысын бастады.
Шахмат үйірмесінің мақсаты – шахмат ойыны арқылы оқушылардың тұлғаның өзін-өзі басқару механизмдерін және қоршаған әлемді эстетикалық қабылдауды дамыту.
Шахмат өзінің тереңдігімен, ымырасыз табиғатымен, шығармашылық қабілетімен барлық жастағы адамдарды өзіне тартады. Қазіргі заманауи жастары гаджеттерге үңіліп, бір-бірімен аз араласады, сөйлессе, көбіне желі арқылы ғана тілдеседі. Шахмат клубы уақытты пайдалы өткізуге, қызықты адамдармен араласуға, бір-бірін жанды жүздесуге, достар табуға мүмкіндік береді. Оқушының дамуға деген құштарлығын оятып, оған мүмкіндік беру маңызды. Шахмат ойынын ойнау арқылы: есте сақтау, логикалық ойлау, табандылық, зейінділік, мақсаттылық, дербестік қасиеттерін дамытады. Бір адамның бойынан көптеген таланттары жасырылып тұрады. Әсіресе, балалық шақта, өмір жолын енді ғана таңдап жатқанда, өзіңіздің талантыңызды, бір нәрсеге бейімділігін дұрыс табу өте маңызды.
Наурыз мерекесіне орай 2022 жылдың 18 наурызында Жоғары математика кафедрасында «Шахмат клубының» алғашқы отырысы өтті. Алғашқы отырысында Әбілқас Сағынов атындағы ҚарТУ-нің 1 курс студенттері арасында шахмат турнирінің бірінші кезенің өткізді. Турнирдің мақсаты – зияткерлік спорт түрлерінің бірі ретінде шахмат ойынын насихаттау, сондай-ақ достық пен өзара қарым-қатынасты дамыту, зияткерлік даму мен салауатты өмір салтын насихаттау, студенттер арасындағы достық қарым-қатынасты қалпына келтіру.
Шахмат турнирінің негізгі міндеттері: дамыған адамзат қоғамының өмірінде көрнекті орын алатын шахмат ойынымен студенттерді таныстыру; оқушыларға шахматтың үштік мәнін ашу (шахмат – спорт, ғылым, өнер); оқушыларға ойын ережелері мен тәсілдерін үйрету; оқушылардың логикалық ойлауы мен қиялын дамыту; шахмат жекпе-жегін өткізу барысында ұжымшылдық рухын және оқушылардың жеке басының адамгершілік-еріктік қасиеттерін тәрбиелеу; шахмат ойындарының классикалық үлгілерін мысал ретінде көрсете отырып эстетикалық қабылдауды қалыптастыру және оқушылардың өзін-өзі көрсетуге деген ұмтылысын қалыптастыру.
Турнирге 26 жас шахматшы қатысты. Олардың арасында шахматтан жеңімпаздар мен спорт шеберлері болды. Турнир швейцариялық жүйе бойынша өтті. Жеңіс жетке студенттер екінші кезеңге өтті. Жарыс барысында оқушылардың жеңіске деген құштарлығын байқадық. Екінші турға өткен жеңімпаз оқушылар: Рысмаганбет Саят (ОПИ-21-2 тобының студенті), Ахмет Темирлан (МД-21-1 тобының студенті), Кабдуллаев Олжас (ОПИ-21-2 тобының студенті), Нұрмағанбет Әлихан (АиУ-21-2 тобының студенті), Теплюк Владислав (АиУ-21-2 тобының студенті), Амангелді Оэлун (ОПИ-21-2 тобының студенті), Ахмет Темірлан (МД-21-1 тобының студенті), Дегоян (НД-21-2 тобының студенті), Омирзакова Ж (ТС-21-1 тобының студенті), Жеңіс Әділбек (Сиб-21-2 тобының студенті), Жолдасілов Қуаныш (Сиб-21-2 тобының студенті), Қожахан Жансұлтан (Сиб-21-2 тобының студенті).
