Қарағанды техникалық университетінде кеуде қуысының суреттерін компьютерлік талдауға арналған арнайы бағдарлама құрылды. «Ақпараттық жүйелер» бағыты бойынша магистратурада оқи отырып, Марғұлан Нұртай жасанды интеллектінің көмегімен өкпе ауруларын диагностикалау заңдылықтарын зерттеуді шешті. Ол үйірткілі нейрондық желіні рентген сәулелерін сұрыптауға және өкпе тінінің зақымдану белгілерін анықтауға үйрете алды.
«Әр суретте белгі бар: біріншісі – типсіз пневмония, екіншісі — типтік пневмония, үшіншісі — пневмонияның анықталмаған түрі, төртіншісі — сау өкпе. Оңтайландыру және градиентті түсіру әдісі (қатені кері тарату) арқылы мен нейрондық желіні суреттерді талдауға үйреттім. Нәтижесінде менің жіктеуішімді белгілі аурулардың 4 сыныбы бойынша баптауға мүмкіндік туды», — деп түсіндірді магистрант.
Үйірткілік нейрондық желілер — бұл компьютерлік көру саласындағы ең инновациялық жаңалықтардың бірі. Барлығына үйреншікті өкпенің суреті сандар матрицасына бөлінеді, содан кейін әртүрлі сандық эталондармен салыстырылады. Нәтижесінде бағдарлама жүктелген суреттің қай эталонға ұқсас екенін анықтайды. Сонымен қатар, проблемалық аймақтар әртүрлі түстермен боялады. Бұл аурудың белгілі бір аймаққа таралуы туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Осылайша, бағдарлама бірнеше минут ішінде суретті талдап, адамның өкпесі сау немесе дәрігермен кеңесу керектігі туралы қорытынды бере алады.
«Суреттерді тануға, сондай-ақ суреттердегі кейбір заңдылықтарды анықтауға мүмкіндік беретін үйірткілік нейрондық желілер бүгінде көптеген мәселелерді, соның ішінде медициналық диагностиканы шешуге мүмкіндік береді. Түрлі белгілер карталарымен терең қабаттарды салу арқылы біз суреттегі өкпенің әртүрлі пішінін немесе бұлдырлықты анықтай аламыз», — дейді бағдарлама әзірлеушісі Марғұлан Нұртай.
Магистрант жабдықты орнатуға бір айға жуық уақыт жұмсады, тағы бір жыл теориялық материалды оқып, бағдарлама жазуға кетті. Нәтижесінде өкпенің рентген суретттерін автоматты түрде сұрыптауға мүмкіндік беретін бағдарлама жасалды. Әзірлемені енгізу қазір бұл суреттерді қолмен қарап жатқан дәрігерлердің жүктемесін едәуір төмендетеді. Бағдарлама дәрігерлерге тек егжей-тегжейлі зерттеуді қажет ететін пациенттердің ғана суреттерін жіберуге көмектеседі. Дені сау адамдардың суреттерін дәрігерлердің қатысуынсыз автоматты түрде өңдеуге болады.
ҚарТУ-дың баспасөз қызметі
