«Өмірдің ұлы тәлімгері» атты Ы. Алтынсаринның 180 жылдығына арналған әдеби-шығармашылық кешін өткізу туралы есеп


Орыс тілі және мәдениеті кафедрасының меңгерушісі Б. Р. Оспанованың жетекшілігімен 2021 жылдың 13 қазанында қазіргі қазақ жазуының негізін қалаушылардың бірі, ұлы қазақ ағартушысының туғанына 180 жыл толуына орай әдеби-шығармашылық кеш өткізілді.

Іс-шараны орыс тілі және мәдениеті кафедрасының доценттері Насырова А. Б. және Кульпеисова Т. С. ұйымдастырды.

Іс – шараның мақсаты-ұлы ағартушының өмірі мен қызметі үлгісінде студенттердің бойында патриоттық, ар-намыс сезімін, белсенді өмірлік ұстанымды тәрбиелеу. Өмір ісіне айналған қазақ халқының ағарту ісіне қызмет ету. Алтынсарин-жас ұрпаққа лайықты үлгі. Іс-шараға барлық мамандықтар бойынша 1курстың студенттері қатысты: ОПИ-21-1, АиУ-21-1, НД-21-1, МВ-21-1, ГД-21-1, ЦАФ-21-1, ИС-21-1, РЭТ-21-1,БЖД-21-1,ТС-21-1, ПСК-21-1, МАШ 21-1, ЦАФ 19-1, СИБ 21-2,ТТ 21-1, ЦАФ 19-2, Э-21-1, АРХ 21-1, ЭЭ 21-1 және ОТжМ кафедрасының оқытушылары. Әдеби кештің жүргізушілері студенттер: Амангелды Айгерим (ОПИ-21-1),  Темирсаидов Бексултан (НД-21-1).

Кездесуге қатысушылардың назарына Ыбырай Алтынсариннің өмірінен баяндайтын бейнефильм ұсынылды, ол қатысушыларды Ұлы Ұстаздың өмірбаянының маңызды фактілерімен таныстырды. Оқу-білім беру қызметімен қатар, Ы. Алтынсарин Ырғыз қаласындағы қазақ қыздарына арналған болыстық және ауылдық мектептер, оның ішінде әйелдер училищелері (пансионаты бар) үлгісін әзірледі, онда оларды қолөнер, орыс грамотасы және арифметика бойынша оқыды. Көп күш-қуатын  Алтынсарин қолөнер және ауылшаруашылық училищелерін құруға жұмсады.

Одан басқа, Ы. Алтынсарин ағартушылық және патриотизм идеялары рухында айқын тәрбиелік сипаты бар бай әдеби мұра қалдырды. Біріншіден, ол үш жыл жұмыс істеген» Қырғыз хрестоматиясы «(1876-1879) және орыс тілін тез меңгеруге, еңбекқорлық пен жоғары адамгершілік қасиеттерді тәрбиелеуге ықпал еткен» Қырғыздарды орыс тіліне оқытудың негізгі нұсқаулығы».

Алтынсаринді қазақ балалар әдебиетінің негізін қалаушы деп атайды.  Өлең » Кел, балалар оқылық!»мектептің әнұраны деп санауға болады, оны гр студенті оқыды. НД-21-1 Кабаева Алина, сондай-ақ белгілі «Балғожа бидің баласына жазған хаты» (Әлмұханбет Ботажан, ИС-21-1) өлеңі шырқалды.

Алтынсариннің қаламынан бірқатар романдар мен әңгімелерге шықты, олардың бірі «Өрмекші, құмырсқа және Қарлығаш»), студент Хамид Шехназ оқыды (ГД-21-1), студент Аманжол Ернат ( АиУ-21-1) және Кеңесбай Жеңіс (ИС-21-1) өз шығармасының оқыды.

Ы.Алтынсарин Л. Толстойдың, И. Крыловтың және басқа да орыс әдебиетінің классиктерінің шығармаларын қазақ тіліне аударды. И.Крыловтың «Қарға мен түлкі», «түлкі, тасбақа мен кене» ертегісінің аудармасын студенттер Жақсыбай Шұғалдың (ЦАФ-21-1), Жадыра Минажай ( МВ-21-1).

Алтынсарин өз ана тілінде өте бай әңгімелер мен өлеңдер жазып, жазушы ретінде қазақ әдебиеті тарихында Абайға жақын орын алды. Оның шығармалары мектеп бағдарламасына енгізілді, оларды әдебиет сабақтарында оқиды, өйткені олар осы күнге дейін өзектілігін жоғалтпады.

Алтынсарин ағартушы, алғашқы Халық мұғалімі, Қазақстандағы ұлттық білімнің бастауында тұрған халық мектептерінің алғашқы ұйымдастырушысы ретіндегі көрнекті қызметі үшін оған аса зор құрмет көрсетеміз.

Без рубрики