Биыл ұлы ақын әрі ойшыл Абай Құнанбаевқа (1845 – 1904 жж.) 175 жыл толады.
Абай Құнанбаевтың мерейтойы халықаралық деңгейде, соның ішінде ЮНЕСКО аясында атап өтіледі. Бұл – біздің еліміз үшін де, барша қазақстандықтар үшін де үлкен мақтаныш.
Абай Құнанбаев – қазақ халқының ұлы ақыны, философ-гуманист, композитор, көркем сөз шебері. Шын аты – Ибрагим, бірақ лақап аты – Абай (қаз. Абай «мұқият», «сақ»), әжесі Зере қойған.
А. Құнанбаев 1845 жылы 10 тамызда Семей облысы, Шыңғыстау тауларының баурайында, Қасқабұлақ (Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданы) деген жерде дүниеге келген. Абай билер мен ақсүйектердің тобықты руынан шыққан.
Абайдың сөз өнері мен білімге деген құштарлығына әсер еткен адам әжесі Зере болатын. Ұлттық ауызша қазынаның білгірі, ол немересінің бойында білімге деген құштарлық пен сүйіспеншілікті оятып, оның алғашқы тәрбиешісі және ұстазы болды. Әжесі мейірімділігімен және айналасындағы әлемді қабылдауымен ерекшеленді.
Абай Құнанбаев қазақ арасында орыс және еуропалық мәдениеттің таралуына ықпал етті.
Абайдың дүниетанымының қалыптасуына гуманистік идеяларды ұстанған Шығыстың ақындары мен ғалымдары (Фердоуси, Әлішер Навои, Низами, Физули, Ибн Сина және басқалар), сондай-ақ орыс классиктерінің шығармалары және солар арқылы жалпы еуропалық әдебиет әсер етті. Крыловты, Лермонтовты, Пушкинді, Гете мен Байронды аударған.
Абай шамамен 170 жуық өлең шығарды және 56 аударма жасады, 45 қысқа астарлы әңгімелер мен философиялық трактаттардан тұратын поэмалар, «Қара сөз» — «Слова назидания» («Қара сөздер») прозалық поэмасы жазылды. Осы «Қара сөздерде» этникалық қазақтардың тарихы, педагогикасы, мораль мен құқығы мәселелері көтеріледі. Ол сонымен қатар композитор болды, ол бүгінде танымал болған жиырмаға жуық әуендерді шығарды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 10 тамыз Абай күні болып жарияланды және мерекелік күндер күнтізбесіне енгізілді:
«Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» 2001 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабына сәйкес «Қазақстан Республикасындағы мерекелердің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 31 қазандағы № 689 қаулысына өзгерістер енгізу туралы»
«Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Қазақстан Республикасындағы мереке күндерінің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 31 қазандағы №689 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2017 ж., №53, 343-құжат) мынадай толықтыру енгізілсін:
көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы мереке күндерінің тізбесі: мынадай мазмұндағы 22-1-тармақпен толықтырылсын: «Абай күні – 10 тамыз».
Қарағанды техникалық университетінің оқытушыларын, қызметкерлерін, докторанттарын, магистранттары мен студенттерін, барша қазақстандықтарды ҚР Үкіметі мемлекеттік мерекелер күнтізбесіне енгізілген жаңа мереке күнімен құттықтаймыз!
